Anadolu kültüründe “allı turna” olarak da anılan flamingoların Tuz Gölü ile Türkiye’deki iki üreme sahasından biri olan İzmir Kuş Cenneti’nde, mevcut doğal kuluçka adasının dalga erozyonuyla erimesi nedeniyle 2012 yılında oluşturulan yapay kuluçka adasında restorasyon çalışması yapıldı.
Ege Üniversitesi Tabiat Tarihi Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Sıkı’nın önderliğinde İzmir Kuş Cenneti Koruma ve Geliştirme Birliği (İZKUŞ) ile Gediz Deltası’ndaki Çamaltı Tuzlasını işleten Birbir Gıda firmasının personelinden oluşan ekiple yapılan çalışmada, flamingoların yuva yaparken zorluk yaşamaması için sert cisimler temizlendi ve toprak bellenerek yumuşatıldı.
ALÇIDAN YUMURTALAR DA KOYULDU
Prof. Dr. Sıkı ve İZKUŞ biyologlarından Ömer Döndüren tarafından elle şekillendirilerek 200’ü yapay yuvanın da hazır hale getirildiği kuluçka adasında, flamingoların adayı üreme sahası olarak daha kolay kabul etmelerini sağlamak için çamurdan elle yapılan bu yuvalardan 9’unun üzerine gerçekleriyle birebirrenk ve boyutta flamingo maketi ile bazı yuvaların üzerine alçıdan yapılmış yumurta yerleştirildi.
Sıkı, çalışmalarla ilgili yaptığı açıklamada, İzmir Kuş Cenneti’nin sadece İzmir ve Türkiye için değil dünya için büyük önem taşıdığını ifade etti.
Gediz Deltası İzmir Kuş Cenneti’nin, Türkiye’de gözlenen 469 kuş türünden 285’inin görüldüğü ve bunlardan 117’si için üreme sahası konumundaki bir alan olduğunu belirten Sıkı, alanda en yoğun görülen kuş türünün ise flamingolar olduğunu kaydetti.
Sıkı, Türkiye’de yaygın olarak görülmelerine karşın sadece Tuz Gölü ve bu alanda üreyebilen flamingoların, yılda tek bir yumurta verdiklerini ve bu nedenle türün devamlılığı açısından üreme sahalarının korunmasının büyük önem taşıdığını bildirdi.
Alanda flamingoların üremek için en yoğun olarak kullandığı Çamaltı tuzla sahası içindeki adanın, 2000’li yıllarda dalga erozyonuyla giderek küçüldüğünü anlatan Sıkı, şunları söyledi:
“Kuşlar 30 yıldır bu alanda kuluçkaya yattılar ama dalga erozyonu nedeniyle adalar bitme noktasındaydı. Burada biz zamanında 10 bin yuva saydık ama 2011’e geldiğimizde 350-400 yuvamız kalmıştı. Dolayısıyla koruma kurullarından izin almak suretiyle İzmir Kuş Cenneti Koruma ve Geliştirme Birliği bizim önerilerimiz doğrultusunda bu adayı yaptı. Bu ada, 6 bin 444 metrekare büyüklüğünde ve dünyada yapılan en büyük yapay flamingo adasıdır burası. Sonuçta birkaç yıl daha bu adanın yapımı gecikseydi, geçmişte 10 bin 250 çift flamingonun kuluçkaya yattığı alanda önümüzdeki yıllarda bir çift dahi yatmayacaktı.”
ÜREME MEVSİMİ ÖNCESİ HER ŞEY HAZIR
Prof. Dr. Sıkı, aralık ayı ortalarından itibaren eşleşmeye başlayan ve nisan ayında yuva yapan flamingoların, her türlü doğa dışı tehditten uzak üreyebilmeleri için gerekli tedbirlerin Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğünce alındığına işaret ederek, şunları kaydetti:
“Flamingolar eşleşme törenlerine başladılar, dolayısıyla bu kuşlara biz uygun bir üreme yeri hazırlayabilirsek, eminim ki bu ada 10-12 bin flamingoyu barındırabilecek alana sahip. Hedefimiz, burada yaptığımız çalışmayla kuşları bu sene buraya çekmek. Bütün hazırlıklarımızı yaptık dolayısıyla bu sene hedefimiz, İzmir Kuş Cenneti’nde, kısmet olur, flamingolar da Mehmet Hocalarını mahcup etmezlerse 10 bin, hatta 12 bin flamingoya ev sahipliği yapmak.
Kuşların nisan ayının 15’inden itibaren buraya gelmesini bekliyoruz. Geldikten sonra 15 gün yuva yapma süresi var. Mayıs’ın sonuna doğru yavrularımız dünyaya gelecek. Eğer 10 bin kuşu burada kuluçkaya yatırabilirsek, yüzde 75 başarıyla aşağı yukarı 6 bin 500, 7 bin 500 yavru bekliyoruz.”
