Milli Parklar – Başkomutan Tarihi Milli Parkı Afyonkarahisar

KAYNAK DEĞERLERİ :

 

Artık hayatını tamamlamış ve mirasının paylaşılması zamanın geldiği ne inanılan bir ulusun ve bu ulusun lideri ulu önder ATATÜRK’ ün 26 Ağustos 1922 günü Kocatepe den başlattığı Büyük Taarruz Harekatı’ nda 27 – 28 Ağustos’taki kanlı muharebeler sonucu 27 Ağustos’ta Afyonkarahisar alınır.

Afyonkarahisar – Altıntaş ve Dumlupınar üçgeninde beş gün beş gece aralıksız devam eden savaş Başkomutan Meydan Muharebesi ile sona erer. Başkomutan Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK, silah arkadaşları ve Kahraman Mehmetçiğin kesin zaferi ile sonuçlanan Başkomutan Savaşı; Genç Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulmasına temel teşkil eder.

Kurtuluş savaşının geçtiği yerlerdeki tarihi olgular  Başkomutan Tarihi Milli Parkı’nın ana kaynak değerini oluşturur. Milli Park 40.940 Ha. Alanı kapsar, Kocatepe ve Dumlupınar bölümü olmak üzere iki bölümdür.

Jeolojik ve Jeomorfolojik yapısı ile sosyo – kültürel kaynak değerleri ve 137.000 şehidimizin yattığı, yeniden “BAYRAK”  olduğumuz, tüm dünyaya TÜRK’ün gücünü bir kez daha gösterdiğimiz bu topraklar Türkiye’nin 17. Milli Parkı olarak ilan edilmiştir.

 

Başkomutan Tarihi Milli Parkı’nda bulunan Anıt, Müze ve Şehitlikler  :

 

KOCATEPE BÖLÜMÜ :

 

1. Kocatepe Anıtı ve Kitabesi,

2. Yüzbaşı Agah Efendi Şehitliği,

3. Zafer Müzesi,

4. BüyükTaarruz Şehitliği ve Başkomutan Mustafa Kemal Anıtı,

5. Albay Reşat Çiğiltepe Şehitliği

 

 

DUMLUPINAR BÖLÜMÜ :

1. Zafertepe Anıtı,

2. Şehit Sancaktar Mehmetçik Anıtı,

3. Şekip Efendi Şehitliği,

4. Üç Tepeler Şehitliği (Büyük Aslanlılar Şehitliği),

5. Dumlupınar Müzesi,

6. Dumlupınar Anıtı ve Atatürk Evi,

7. Dumlupınar Şehitliği

 

KOCATEPE BÖLÜMÜ

 

· KOCATEPE ANITI VE KİTABESİ:

 

Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın ordugahını kurduğu, Büyük Taarruz Harekatını sevk ve idare ettiği, 1874 metre rakımlı tepedir. Üzerinde boy çukuru, Atatürk Anıtı, Kitabe ve Seyir Terası vardır.

 

 

· YÜZBAŞI AGAH EFENDİ ŞEHİTLİĞİ:

 

 

· ZAFER MÜZESİ:

Afyonkarahsiar’ın 27 Ağustos 1922 günü saat 17:30 da 8.Tümen 189’ncu alay tarafından alınmasından sonra; Başkomutan Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün yanında Genel Kurmay Başkanı Fevzi ÇAKMAK Paşa, Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa olduğu halde Kocatepe’den inerek Afyonkarahisar’a geldiklerinde konakladıkları binadır.

O andan itibaren Başkomutan, Genel Kurmay Başkanlığı ve Batı Cephesi Komutanlığı karargâhı ilan edilir. Başkomutan Mustafa Kemal Atatürk, Genel Kurmay Başkanı Mareşal Fevzi Çakmak, Garp Cephesi Komutanı İsmet İnönü kendilerine ayrılan odalarda bu binada kalırlar ve kaldıkları bu odalar kendi adlarına ayrılarak düzenlenmiştir. Bu bina, 30 Ağustos 1922 Başkomutan Meydan Muharebesinin planlarının yapıldığı ve taarruz emrinin verildiği binadır.

 

· BÜYÜK TAARRUZ ŞEHİTLİĞİ VE BAŞKOMUTAN MUSTAFA KEMAL ANITI:

Başkomutan Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın 26 Ağustos 1922 Kocatepe’de Büyük Taarruz Harekât Emrini vermesi ile birlikte 26-27-28 ve 29 Ağustos 1922 de şehit düşen 275 Subay ve   2.150 Mehmetçik anısına yapılmış olup, mezar taşları  semboliktir.

 

 

· MİRALAY REŞAT ÇİĞİLTEPE ŞEHİTLİĞİ:

1.591 m. Rakımlı Şehitlik, Afyonkarahisar’ın 43 Km. Güney batısında yer alan Çiğiltepe’de yer almaktadır. 27 Ağustos 1922 günü Muharebelerinde şehit düşen askerlerimizin anısına yapılmıştır. O anı, ATATÜRK 04 Ekim 1922 günü T.B.M.M.’de yaptığı konuşmasında şöyle anlatır;

 

“Bu taarruz gününde (27 Ağustos 1922) en sol cenahta bir tümenimiz (57. Tümen) taarruzunu tevcih ederken kuvvetlerini biraz yekdiğerinden uzakça bulundurmuştur. Bu itibarla düşman üzerine müessir bir tazyik yapamıyordu. O tümen komutanı Reşat Bey namında bir zattı. Bu zatı çok önceden tanıyorum Muş’ta beraber muharebe yaptık. Çok kıymetli bir askerdi, şahsen bana çok muhabbeti ve kıymeti vardı. Telefonla sordum. “Niçin hedefinize ( Çiğiltepe’ye ) vasıl olmadınız?” dedim.

Cevaben: “Yarım saat sonra hedeflere vasıl olacağız.” dedi. Halbuki; maatteessüf yarım saate bu hedefler elde edilememişti. Tekrar sorduğum zaman telefonda Reşat Bey’in son bir veda namesini okudular.

 

 

Orada diyordu ki: “Yarım saat zarfında size o mevkileri almak için söz verdiğim halde, sözümü yapamamış olduğumdan dolayı yaşayamam.”

Kısa süre sonra Çiğiltepe alınmış ancak, Şehit Komutan Miralay Reşat Bey bu müstesna anı görememiştir.

 

 

DUMLUPINAR BÖLÜMÜ

· ZAFER ANITI:

Başkomutan Gazi Mustafa Kemal PAŞA’NIN 30 Ağustos 1922 Büyük Meydan Muharebelerini sevk ve idare ettiği; Karargâhının bulunduğu 1.181m. rakımlı tepedir.

 

 

Çatılmış silahların uzaktan görünüşü veya alev alev meşale hissi uyandıran Zafertepe – Çalköydeki Zafer Anıtı, asıl manası ile Kurtuluş Savaşı’nı sembolize eder. Anıtı bir kütle olarak meydana getiren değişik yöndeki üçgen bloklar; Milletimizin, yakın ve uzak milletlerin göstermeye hazırlandıkları haksızlığa feveran, iç ve dıştaki düşman kuvvetlerinin mukabil hareketlerini ve çeşitli müdahalelerden sonra, milletin tek vücut halinde birleşerek kazandığı 30 Ağustos Zaferini canlandırır ve gelecek nesilleri Türk Milletinin içte ve dışta meydana gelebilecek kötü tesirlere karşı, er geç birleşerek Zafere gidilebileceğini sembolize eder.

 

· ŞEHİT SANCAKTAR MEHMETÇİK ANITI:

Başkomutan Gazi Mustafa Kemal PAŞA yanına Genelkurmay Başkanı Fevzi PAŞA ve Batı Cephesi Komutanı İsmet PAŞA’yı alarak 31 Ağustos 1922 günü erken saatlerde Dumlupınar’dan Başkomutan Meydan Muharebesinin yapıldığı Savaş Alanına hareket eder. Muharebe Alanını gezerken BERBERÇAM TEPE’de Yunan top mermisinin açtığı çukura gömülmüş bir sancaktar görür. Aziz Şehit toprağın üzerinde katılaşmış kolu ile sancağı dimdik tutmaktadır. Bu durumdan duygulanan Başkomutan Gazi Mustafa Kemal PAŞA savaş sonrasında yapılacak Şehit Asker Anıtı için bunun sembol alınmasını emreder.

30 Ağustos 1924 yılında temeli kendisi tarafından atılır. Başkomutan Mustafa Kemal ATATÜRK temel atma töreninde şöyle der “Hiç şüphe edilmemelidir ki yeni Türk Devletinin temeli burada atıldı. Ebedi hayat burada taçlandırıldı, bu sahada, bu semada dolaşan şehit ruhları, Devlet ve Cumhuriyetimizin ebedi muhafızlarıdır. Burada temelini attığımız “Şehit Asker” anıtı işte o ruhları, o ruhlarla beraber gazi arkadaşları, fedakâr ve kahraman Türk Milletini temsil etmektedir.”

 

· DUMLUPINAR ŞEHİTLİĞİ:

1914-1918 Birinci Dünya Savaşı’nda dokuz cephede savaşmak zorunda kalan Anadolu Evlatları bu defa da Sevr Antlaşmasını yırtmak, İstiklali sağlamak amacıyla, 1919-1922 yıllarında, Başkomutan Mustafa Kemal PAŞA’ nın çevresinde köylüsüyle, kentlisiyle, kadınıyla, erkeğiyle, doğulusuyla,  batılısıyla, kuzeylisiyle, güneylisiyle amansız bir ölüm-kalım savaşına girerler, işte bu Kurtuluş Savaşında, Cephede ve Cephe Gerisinde 137.000 Şehit verilir. Bu Şehitlerimiz adına, Kütahya İli Dumlupınar İlçesi sınırları içerisindeki Cafer Gazi Tepesi ve eteklerine Kültür Bakanlığı tarafından Dumlupınar Şehitliği yapılarak 1992 yılında ziyarete açılmıştır.

Şehitlik girişinden itibaren; *Büfe *Şadırvan *Namazgah *ATATÜRK, İsmet İNÖNÜ ve Fevzi ÇAKMAK PAŞA üçlü Anıtı *Milis Anıtı *500 Kişilik Şehit Mezarları ve Kitabeleri *Baba-Oğlu Anıtı *Tepede bulunan Mehmetçik Anıtı’ndan meydana gelmiştir.

 

· ŞEHİT BABA-OĞUL ANITI:

Bu destan 1912 yılında daha oğlu Mehmet 8 yaşında iken Balkan Savaşı’na katılmak için köyünden ayrılan, daha sonra sırasıyla Galiçya, Hicaz, Yemen, Kafkasya’da 11 yıl cepheden cepheye koşarak çarpışan Çetmilli Kara Ali Çavuş’un muhteşem destanıdır.

Anadolu’da milli mücadele başlayınca  Çetmilli Kara Ali Çavuş, doğu cephesinden Kurtuluş Savaşı’na koşmuş, Başkomutanlık Meydan Muharebesi’nde cephede oğlu 19 yaşındaki Alay Sancaktarı Mehmet Onbaşı ile karşılaşmıştır. Mehmet Onbaşı,  Kara Ali Çavuş’un 11 yıl önce  Köyü’nde bırakıp gittiği oğludur. Bu büyük kahraman asker  Kara Ali Çavuş, 31 Ağustos 1922 günü 11 yıl sonra kavuşabildiği oğlunun kollarında şehit olmuştur.

Kara Ali Çavuş’un Oğlu Kahraman  Mehmet Onbaşı ise; 9 Eylül’de İzmir’e giren birliğin başında şehit olmuştur. Bu anıt, bu kahraman baba – oğulun anısına yaptırılmıştır.

 

YZB. ŞEKİP EFENDİ ŞEHİTLİĞİ:

 

ÜÇTEPELER ŞEHİTLİĞİ:

 

DUMLUPINAR-ATATÜRK EVİ:

 

 

DUMLUPINAR MÜZESİ İÇTEN GÖRÜNÜM:

 

 

 

 

· ZAFER YOLU:

 

 

Önemli bir kısmı Başkomutan Tarihi Milli Parkı sınırları içinde geçen ve zaferle sonuçlanan Büyük Taarruz’un ilk karargâhı Kocatepe’de kurulmuştur. Şuhut İlçesi Çakırözü Köyü’nden Kocatepe’ye 1922 Ağustos’unun 25’ini 26’sına bağlayan gece hareket eden komuta grubu Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Mareşal Fevzi Paşa ve İsmet Paşa’nın izlediği yol, Bakanlığı’mızca ZAFER YOLU olarak yeniden projelendirilmiştir.

25 Ağustos günü Şuhut İlçemizde düzenlenen çeşitli etkinliklerle kutlanan Zafer Haftası, aynı günün gecesinde saat 23.00’de Ulu Önder ATATÜRK’ün Kocatepe Cephesine ordularımızı naklettiği Şuhut – Çakırözü Köyü’nden geçen ve Gazi Paşa Çeşmesi’nin de bulunduğu  “ Zafer Yolu” ndan halkımızla yürüyerek Kocatepe’ye ulaşılmaktadır. Şuhut Kocatepe arasındaki Zafer Yolu 18 km’dir.

 

 

Zafer  “Zafer Benimdir” diyebilenindir.

Başarı “Başaracağım” diye Başlayanın ve

“Başardım” diyebilenindir.

 

Mustafa Kemal ATATÜRK

Milli parkın en önemli kaynak  değeri olan harp tarihi arazinin jeolojik yapısı ve bitki örtüsüyle de desteklenmektedir Kocatepe ve Dumlupınar   bölümlerinde yer alan ormanlık alanlar içerisinde bütün yıl su bulunan vadi boyları, göletleri ,pek çok endemik türü kapsayan bitki örtüsü ve yaban hayatı zenginlikleri milli parkın diğer kaynak değerlerini oluşturmaktadır.

Tınaztepe Göleti : Meşe ormanın içinde yer alan gölet ziyaretçilere dinlenme imkanı sağladığı gibi su kuşlarına da yaşam alanı oluşturmaktadır.

 

· KONAKLAMA:

 

Milli Park Afyonkarahisar ve Kütahya illerine oldukça yakın olup ,kent merkezlerinde konaklama tesisleri mevcuttur.

 

Zafertepe – Çalköy Göleti : Dumlupınar bölümünde yer alan gölet alanın ortasında canlılara (özellikle kuş türlerine) taze su sağlayan göleti ve kıyı boyunca uzanan tatlısu çayırları ile sazlık alanlardan oluşan bir sulak alan niteliğindedir.

 

Dumlupınar Göleti : 1315 m yükseklikte olup, Aropojenik nitelikli tatlısu göletidir. Çevresinde dar bir şerit halinde sucul bitki örtüsü  barındıran çayırlar ile   taşlık kıyı şeridinden oluşmaktadır.

 

· ULAŞIM:

 

Başkomutan Tarihi Milli Parkı; İç Batı Anadolu’da, Afyonkarahisar ve Kütahya İlleri sınırları içerisinde yer almaktadır. Ankara – İzmir Karayolu, Ankara – Antalya Karayolu ile ulaşılabilmektedir.